Jak wybrać drewno na więźbę dachową?
Więźba dachowa to element, który decyduje o trwałości dachu oraz bezpieczeństwie użytkowania budynku. Odpowiedni wybór drewna może przesądzić o tym, czy cała konstrukcja będzie stabilna i odporna na uszkodzenia, a przede wszystkim wpłynąć na jej wytrzymałość na obciążenia podczas całego okresu eksploatacji. Decydując się na konkretny gatunek, warto pamiętać, że lista kwestii, na które trzeba zwrócić uwagę, jest w tym przypadku dość długa.
Dlaczego materiał na więźbę dachową powinien mieć szczególnie wysoką jakość?
Mimo znacznego rozwoju technologii i wprowadzania na rynek nowych materiałów budowlanych wykorzystujących osiągnięcia współczesnej nauki jednym z podstawowych materiałów konstrukcyjnych pozostaje wciąż drewno. Jest ono stosowane zwłaszcza przy budowie domów jednorodzinnych, gdzie często tworzy się z niego strukturę nośną, np. w domach szkieletowych, używa do budowy schodów czy tarasów, ale przede wszystkim wykonuje więźbę dachową. Tak jak przy pozostałych elementach służących do przenoszenia obciążeń jedną z kluczowych cech drewna konstrukcyjnego jest więc jego wytrzymałość oraz wszystkie parametry, które są z nią związane. Wybierając drewno, trzeba dokładnie sprawdzić jego specyfikację i zwrócić uwagę na to, czy będzie spełniało wszystkie najistotniejsze wymagania – tłumaczy przedstawiciel firmy Pimar, która specjalizuje się w dostarczaniu materiałów do budowy dachów.
Więźba dachowa to jeden z elementów konstrukcyjnych budynku, który jest narażony na spore obciążenia. Musi ona naturalnie utrzymać swój własny ciężar, a także masę wybranego pokrycia dachowego. W przypadku tzw. pokryć ciężkich, np. łupka skalnego, dachówek ceramicznych lub betonowych masa metra kwadratowego może sięgać nawet 70 kg. Struktura dachu musi radzić sobie również z naporem wiatru, który w dachach stromych bywa bardzo duży. Trzeba także pamiętać, że w przypadku budynków o większych rozmiarach poszczególne elementy więźby, np. krokwie i płatwie będą miały znaczną długość, co dodatkowo zwiększy ich obciążenie.
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami drewno konstrukcyjne powinno spełniać wymogi odpowiednie klasy konstrukcyjnej w zależności od tego, jakie elementy będą z niego wykonane. Według normy PN-EN 338 lite drewno liściaste może być zaliczone do jednej z klas oznaczanych symbolami od D30 do D70, a iglaste od C14 do C50. Podany kod cyfrowy oznacza wytrzymałość drewna na zginanie, wyrażoną w MPa, która została zmierzona przy jego wilgotności na poziomie 12%. Klasa drewna dostarcza również informacji o jego odporności na ściskanie i rozciąganie. Ze względu na różnorodność poszczególnych gatunków i ich odmienne cechy fizyczne, parametry określane dla poszczególnych rodzajów drewna mogą się od siebie dość znacznie różnić.
Znaczący wpływ na cechy drewna i jego wytrzymałość mają również takie kwestie jak wilgotność, ilość i rozmieszczenie sęków. Drewno jest również zaliczane do określonych tzw. klas sortowniczych na podstawie cech, które można zidentyfikować podczas oceny wizualnej. Pod uwagę bierze się tu m.in. właśnie ilość sęków, barwę drewna czy rozmieszczenie słojów. W wyniku prowadzonej klasyfikacji drewno może być określone jako KW (wyborowe), KS (średnie) oraz KG (niskiej jakości), a także niezaliczone do żadnej z nich.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze drewna konstrukcyjnego na więźbę dachową?
Więźba dachowa jest wykonywana z drewna iglastego. Najczęściej wykorzystywanymi gatunkami jest bardzo pospolicie występująca sosna oraz świerk. Niekiedy korzysta się również z modrzewia oraz jodły. Drewno sosnowe jest łatwo dostępne, a jego charakterystyczną cechą jest niewielka ilość sęków oraz dobra wytrzymałość i łatwość obróbki. Drewno świerkowe jest zwykle nieco trudniejsze w obróbce przez swoją tendencję do pękania. Kłopoty mogą się też pojawić przy jego impregnacji. Drewnem do budowy więźby o większej wytrzymałości jest modrzew, jednak zazwyczaj trzeba za niego zapłacić znacznie więcej. Taka inwestycja może być jednak dobrym rozwiązaniem przy budowie więźby pod ciężkie pokrycie. Modrzew jest też znacznie bardziej odporny na rozwój grzybów i pleśni, a także na szkodniki.
Drewno używane do budowy więźby dachowej powinno mieć również odpowiednią wilgotność. Wpływa ona bezpośrednio na wytrzymałość drewna – wraz z jej wzrostem drewno staje się bardziej podatne na odkształcenia i uszkodzenia wszelkiego rodzaju. Wilgotność wpływa również na późniejsze zachowanie drewna – jeśli będzie zbyt duża drewno po wyschnięciu może pękać i ulegać deformacjom, co może zagrozić stabilności całej konstrukcji.
Elementy przeznaczone do budowy więźby dachowej mogą być suszone na dwa sposoby – naturalnie, przez odpowiednio długie sezonowanie albo komorowo, przez umieszczenie w temperaturze przekraczającej 70°C. W przypadku stosowania tej drugiej metody drewno będzie również wolne od szkodników.
Drewno na więźbę dachową powinno być również zaimpregnowane. Odpowiednie preparaty zapewnią odporność na ogień, zabezpieczą przed działaniem grzybów, pleśni oraz inwazją szkodników. Nanoszenie impregnatu może się odbywać za pomocą zwykłego malowania, w takiej jednak sytuacji stosowany środek nie wnika w strukturę materiału zbyt głęboko. Lepsze efekty przyniesie długotrwałe moczenie albo niezwykle skuteczna impregnacja ciśnieniowa, przy której preparaty najlepiej penetrują drewno.
Przy wyborze drewna na więźbę dachową trzeba również koniecznie zwrócić uwagę na ilość i rodzaj sęków. Choć ich pewna liczba nie będzie stanowiła dużej przeszkody, to zbytnie nagromadzenie, zwłaszcza na niewielkim odcinku może znacząco osłabiać wytrzymałość elementu. Powinno się unikać sęków, które przechodzą przez cały element na wylot, a także sęków wypadających. Drewno konstrukcyjne powinno być również wolne od innych wad, takich jak duże pęknięcia, miejsca z wrośniętą korą czy ślady po pasożytujących na drzewach hubach.
Optymalnym rodzajem drewna do budowy więźby dachowej będzie tarcica, która ma klasę między C24 a C27 oraz możliwie niską wilgotność, najlepiej między 12 a 18%. Jeśli jest to możliwe, warto wybierać drewno suszone komorowo oraz takie, które zostało zaimpregnowane ciśnieniowo. Choć wiąże się to zwykle z wyższymi kosztami, to w przypadku szczególnie skomplikowanych konstrukcji dachowych może się okazać bardziej opłacalne, ze względu na większe prawdopodobieństwo uniknięcia problemów z jakością wykonanej więźby.
Dziękujemy za ocenę artykułu
Błąd - akcja została wstrzymana